Marcin Luba�
Tworzywa granic czyli spo�eczne choreografie kulturowej mikro-r�norodno�ci
w zachodniej Macedonii

Granice spo�eczne. Dlaczego i jak powstaj�? Dlaczego i jak s� podtrzymywane? Co powoduje ich zanikanie? Jak granice spo�eczne osadzaj� si� na stosunkach w�adzy i dominacji? Chcia�bym przedstawi� kilka nieustaj�co wst�pnych odpowiedzi na te pytania, opieraj�c si� zar�wno na materiale etnograficznym zgromadzonym podczas prowadzonych przeze mnie w zachodniej Macedonii bada� terenowych, jak te� na pracach i analizach innych autor�w/autorek po�wi�conych problematyce granic spo�ecznych.

Przyjmuj�c za Obr�bskim i Barthem, �e granice spo�eczne przejawiaj� si� w specyficznych dychotomizacjach t�umaczonych na socjolekty naukowe jako rozr�nienia na �my � oni�, �swoi � obcy� itp. b�d� przekonywa� � wbrew niekt�rym stwierdzeniom drugiego z tych znakomitych autor�w, �e granice spo�eczne nie s� tworzone arbitralnie i �e znajduj� wzgl�dnie trwa�e chocia� podlegaj�ce historycznym zmianom oparcie w relacjach dyzjunkcji mi�dzy r�nymi i �wiadomie przez ludzi traktowanymi roz��cznie zespoleniami wsp�dzia�a� (np. struktury wsp�dzia�ania obrz�dowego, politycznego, moralnego). M�wi�c inaczej: relacje mi�dzy tworzywami kulturowymi maj� wp�yw na powstawanie i podtrzymywanie granic spo�ecznych.

Granice spo�eczne i relacje dyzjunkcji s� wa�nym komponentem spo�ecznej choreografii zr�nicowa� kulturowych na kt�r� sk�ada si� bogactwo mi�dzyludzkich relacji w��czaj�c w to przek�adalno�� perspektyw, unikania specyficznych form kontaktu, konflikt a tak�e synkretyzm i wysi�ek syntezy tworzyw kulturowych.
Historia kulturowa Europy po�udniowo-wschodniej dostarcza wielu interesuj�cych przyk�ad�w na powstawanie, podtrzymywanie, zanikanie i wielorako�� specyficznych granic spo�ecznych. Badanie koniunkcji globalnych i lokalnych uwarunkowa� historycznej dynamiki granic spo�ecznych na tym obszarze mo�e przyczyni� si� do lepszego zrozumienia ludzkiej socjalno�ci.

Finansowanie:

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy�szego

Partnerzy:

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu ��dzkiego,

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiello�skiego,

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wroc�awskiego,

Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Miko�aja Kopernika w Toruniu,

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu �l�skiego w Katowicach,

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.