Wystawa brytyjskiej fotografki litewskiego pochodzenia podejmuje temat zniewolenia, walki z nim oraz potrzeby pamici o tej walce. Przedstawia j w dwch komplementarnych cyklach.
Podstaw pierwszego z nich, Dawne budynki NKWD, MWD, MGB, KGB, jest kwerenda dotyczca tajnych miejsc, gdzie sowieckie suby bezpieczestwa przetrzymyway, torturoway, a nierzadko zabijay litewskich dysydentw. Te z pozoru zwyke wiejskie domki (dzi przywrcone do mieszkalnej funkcji) zostay sprowadzone do niemal bajkowej postaci miniaturowych modeli, przedstawionych na wyciszonych fotografiach. Zabieg ten sprawia, e pami o konflikcie wadzy ze spoeczestwem, centralny temat cyklu, staje si niemal nieuchwytna. Cykl uzupeniony jest przez dokumentacj artystki.
Podobnie nieuchwytne i wyciszone jest to, co si kryje w lesie, gwnym temacie cyklu Leni bracia: to tu ukrywali si partyzanci, na ktrych poloway tajne suby, tu rwnie znajduj si dzi ich masowe groby. Wida tylko las motyw lasu jest zreszt jednym z najwaniejszych elementw kultury litewskiej: to miejsce otaczajce czowieka, z zasady bezludne. A jednak w lesie, pisze artystka, czowiekowi towarzyszy poczucie, e kto (czy co) gdzie si czai, poczucie zblione do paranoi odczuwanej jak pisze artystka przez obie strony, zarwno sowieckie suby bezpieczestwa, jak i partyzantw.
19441991 Indrė erpytytė to niezwykle ciekawa prba podjcia tematu konfliktu i zanikania pamici, do ktrej fotografia stworzona do rejestracji wydarze biecych nie ma (jak si moe zdawa) dostpu.
Cykl Indre erpytyte zostanie pokazany po raz pierwszy w Polsce.
Kurator programu gwnego: Wojciech Nowicki
|